Psy są jednymi z najbardziej popularnych zwierząt domowych na świecie. Często traktujemy je jak członków naszej rodziny i przypisujemy im ludzkie cechy. Jednakże, aby prawidłowo zrozumieć naszego czworonogiego przyjaciela, musimy pamiętać, że pies nie myśli ani nie postrzega świata tak samo jak człowiek.
Myślenie i inteligencja:
Psy nie posiadają zdolności do myślenia abstrakcyjnego, charakterystycznego dla ludzi. Ich myślenie opiera się na konkretnych przedmiotach i sytuacjach, które mają dla nich znaczenie biologiczne. Pies poznaje miskę, bo w niej znajduje jedzenie, a smycz, bo z tym wiąże się upragniony ruch. U ludzi oglądanie dzieł sztuki zaspokaja potrzeby duchowe, podczas gdy u zwierząt mówimy o inteligencji, a nie intelekcie.
Pamięć i pojęcie czasu:
W psiej psychice egzystuje jedynie pojęcie teraźniejszości. Pies nie posiada pojęcia przeszłości ani przyszłości, co ma znaczący wpływ na proces wychowawczy. Kara lub nagroda wymierzona po jakimś czasie od zaistniałej sytuacji nie będzie przez psa skojarzona z nią i może nadszarpnąć jego zaufanie do naszej osoby.
Instynkty i motywacja:
Motywacja do zachowań instynktownych jest o wiele silniejsza od motywacji do zachowań wyuczonych. Zachowania instynktowe pozwalały przeżyć, a zachowania wyuczone są jedynie wyrazem przystosowania psa do życia w ludzkiej społeczności. Dlatego też nie należy karać psa za instynktowne zachowania, takie jak polowanie czy ochrona terytorium.
Pochodzenie i instynkt sfory:
Pomimo udomowienia, pies jest potomkiem zwierząt dzikich, żyjących w sforach. Instynkt sfory polega na przywiązaniu do współtowarzyszy i bronieniu terytorium zajmowanego przez grupę. Hierarchiczność w dzikich sforach oznacza ścisłe określenie, kto jest najważniejszym, a kto podwładnym. Na czele dzikiej sfory stoi dominant – zazwyczaj dojrzały, sprawny fizycznie, zrównoważony i pewny siebie samiec.
Pies udomowiony:
Pies udomowiony żyje według podobnych zasad. Jest on przywiązany do swojej sfory, którą stanowią ludzie i zwierzęta wśród których na co dzień żyje. Przewodnikiem zastępczej sfory jest przeważnie ten, kto poświęca psu najwięcej czasu i kieruje jego wychowaniem. Jemu pies powinien być bezwzględnie podporządkowany.
Zmysły psa:
Zmysł węchu odgrywa u psów dominującą rolę i jest około dziesięć tysięcy razy bardziej czuły niż zmysł węchu u człowieka. Dzięki temu pies wyczuwa każdą, nawet najdrobniejszą zmianę naszego zapachu, a tym samym i nastroju. Drugim co do ważności zmysłem jest słuch, który u psów jest także o wiele lepiej rozwinięty niż u człowieka. Wzrok odgrywa znacznie mniejszą rolę w percepcji otoczenia przez psa.
Podsumowanie:
Zrozumienie psychiki i zmysłów psa pomaga w budowaniu lepszej relacji z naszym czworonogim przyjacielem. Pamiętajmy, że pies nie myśli i nie postrzega świata tak samo jak człowiek, a jego zachowanie jest kierowane głównie przez instynkty i konkretne doświadczenia. Znajomość podstawowych faktów z zoopsychologii psa i fizjologii jego zmysłów ułatwia harmonijne współżycie z nim i zapobiega niepotrzebnym napięciom i konfliktom.