Okres dojrzewania płciowego u psów, który trwa od 7 do 12 miesięcy, jest czasem istotnych zmian fizycznych, fizjologicznych i psychicznych. To nie tylko moment osiągnięcia pełnego wzrostu i gotowości do rozrodu, ale także okres, w którym zwierzęta przechodzą znaczące zmiany zachowań. Właściciele psów, którzy przechodzą przez ten etap po raz pierwszy, muszą być przygotowani na to, że ich podopieczni stają się bardziej nerwowi, niespokojni i nieposłuszni.
Dla suki w rui, niezależnie od tego, jak grzeczna była wcześniej, właściciel musi zapewnić ścisłą kontrolę, ponieważ popędy natury są silniejsze niż wychowanie. Podobnie, właściciele młodych, dojrzewających samców mogą mieć problemy z ich skłonnością do włóczenia się, tendencją do „zabaw seksualnych” i rosnącym pragnieniem dominacji.
Wejście w dorosłość oznacza możliwość awansu w hierarchii grupy, i wiele psów (zwłaszcza samców) zaczyna dążyć do osiągnięcia wyższej pozycji względem innych zwierząt, a także ludzi. Psy, które mają wrodzone skłonności do dominacji i w dzieciństwie nie zostały silnie podporządkowane opiekunowi, mogą sprawiać poważne problemy. Proces odbudowy autorytetu właściciela jest często trudny i długotrwały, szczególnie gdy chce się odzyskać władzę nad psem dojrzałym i pewnym siebie, któremu zawsze, często nieświadomie, ulegaliśmy. W takich przypadkach należy poszukać pomocy dobrego specjalisty szkoleniowego.
Najważniejszym, w sensie biologicznym, zyskiem z osiągnięcia dominującej pozycji w stadzie jest dla psa możliwość posiadania dużej ilości partnerek, a w efekcie pozostawienie licznego potomstwa. W stadzie dzikich psów najwyższy rangą samiec był zarazem głównym reproduktorem. Wynika stąd, że „celibat” większości utrzymywanych w naszych domach psów nie jest niczym przeciwnym naturze i nie ma powodu łamać rąk nad losem „nieszczęsnego”, pozbawionego partnerki psiaka.
Pies, który w obecności swego opiekuna uporczywie podejmuje „zabawy seksualne” lub wręcz czyni człowieka obiektem swych „zalotów”, wyraźnie łamie podstawowe reguły poprawnego zachowania. Nie zachęcam nikogo, zwłaszcza tych, którzy myślą o używaniu swych psów do rozrodu, aby brutalnie tłumili takie zachowania swego psa. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że demonstrowanie „męskości” świadczy nie tylko o narastającej w organizmie psa „burzy hormonalnej”, ale i o tym, że zwierzę lekceważy dominującą pozycję człowieka.
Błędy wychowawcze popełnione w wieku szczenięcym i w okresie dojrzewania mają fatalny wpływ na psychikę i charakter psa dorosłego. Na te zagadnienia należy zwrócić szczególną uwagę przy kojcowym wychowie szczeniąt, przy dużych kenelach, gdzie codzienne kontakty człowiek – pies mogą być za krótkie, a izolacja od środowiska zewnętrznego nie pozwala na prawidłowy rozwój.
Od momentu, gdy pies wejdzie do naszego domu, rozpoczyna się czas jego wychowywania przez właściciela. Niezależnie od tego, jakie zadania ma spełniać w przyszłości nasz podopieczny, musimy: przyzwyczaić psa do nadanego mu imienia, przyzwyczaić do własnego legowiska i warunków bytowania, nauczyć przestrzegania czystości w domu, wyrabiać pewność siebie stopniowo i delikatnie oswajając psa ze zjawiskami otoczenia (ruch uliczny, hałas), obcymi ludźmi i zwierzętami, przyzwyczaić do obroży, smyczy i kagańca, stopniowo wyrabiać sprawność fizyczną i nauczyć ogólnych zasad posłuszeństwa.